Η περίπλοκη σχέση μεταξύ του στρες και των δερματικών παθήσεων έχει ανακαλυφθεί  από την αρχαιότητα. Οι πρόσφατες κλινικές παρατηρήσεις συνδέουν το ψυχολογικό στρες με την εμφάνιση ή επιδείνωση πολλών δερματικών παθήσεων.

Οι ακριβείς υποκείμενοι μηχανισμοί έχουν μελετηθεί και αποκαλυφθεί εν μέρει μόνο τα τελευταία 20 χρόνια. 

Το ψυχολογικό άγχος προκύπτει όταν οι άνθρωποι βρίσκονται υπό ψυχική, σωματική ή συναισθηματική πίεση. Εμφανίζεται όταν το άτομο αντιλαμβάνεται ότι η πίεση  που δέχεται υπερβαίνει την προσαρμοστική του ισχύ. Αφού γίνει αντιληπτό από τον  εγκέφαλο  απελευθερώνονται οι οι ορμόνες της  κορτικοτροπίνης (CRH), τα γλυκοκορτικοειδή και η επινεφρίνη .Η διαδικασία αυτή  προκαλεί ένα ευρύ φάσμα φυσιολογικών και συμπεριφορικών αλλαγών οι οποίες  προσπαθούν να προσαρμόσουν το σώμα στο στρες . Ωστόσο, εάν οι ανταποκρίσεις του στρες είναι ανεπαρκείς ή υπερβολικές, μπορεί να προκαλέσουν δυσμενή φυσιολογικά συμβάντα . Έχει αποδειχθεί ότι το άγχος μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει πολλαπλές παθήσεις, όπως καρδιαγγειακές παθήσεις , ημικρανία , πολλαπλή σκλήρυνση , επιληπτικές κρίσεις και νευροεκφυλισμό .

Επιστημονικές Έρευνες

Πρόσφατη έρευνα επιβεβαίωσε την επιδερμίδα ως άμεσο δέκτη άγχους και ως  στόχο αντιδράσεων του άγχους .

Tο δέρμα αποτελεί το μεγαλύτερο όργανο του σώματος και  έχει  λειτουργίες φραγής και ανοσίας, διατηρώντας την ομοιόσταση μεταξύ εξωτερικού περιβάλλοντος και εσωτερικών ιστών. 

Αποτελείται από δύο κύριες στρώσεις: την επιδερμίδα και το  χόριο.  Η επιδερμίδα αποτελεί  μια συνεχώς ανανεωτική στρώση όπου τα βασικά πολλαπλασιαζόμενα κερατινοκύτταρα σταδιακά διαφοροποιούνται, κινούνται προς τα πάνω και τελικά αφαιρούνται από την επιφάνεια του δέρματος . Το εξώτερο στρώμα της επιδερμίδας του δέρματος, η κεράτινη στιβάδα (SC), αποτελείται από νεκρά και πεπλατυσμένα. κερατοκύτταρα ενσωματωμένα σε μια μήτρα λιπιδίων. Τα κερατοκύτταρα περιέχουν πολυάριθμα νημάτια κερατίνης δεσμευμένα σε περιφερικό κερατινοποιημένο περίβλημα που αποτελείται από διασταυρωμένες πρωτεΐνες. 

Η ισοπέδωση  των εκκρινόμενων φλυκταινών λιπιδίων σχηματίζει ενδοκυτταρικούς ελασματικούς δίσκους, οι οποίοι στη συνέχεια διασκορπίζονται και ενώνονται μεταξύ τους για να σχηματίσουν πολλαπλά συνεχή φύλλα μεμβράνης . To χόριο  αποτελείται από ινοβλάστες και εξωκυτταρική  μήτρα που παρέχει ελαστικότητα και αντοχή εφελκυσμού .

Συμπεράσματα – Κλινικό αποτέλεσμα

Το δέρμα είναι το κύριο όργανο ανίχνευσης των εξωτερικών  στρεσογόνων παραγόντων , όπως η θερμότητα, το κρύο, ο πόνος και η μηχανική ένταση. Τρεις κατηγορίες υποδοχέων (θερμοαποδοχείς για θερμότητα και κρύο, υποδοχείς  πόνου   και μηχανικοί υποδοχείς για μηχανικές μεταβολές) είναι υπεύθυνοι για τη μετάδοση των εξωτερικών σημάτων στο νωτιαίο μυελό και μετά στον εγκέφαλο . Οι δερματικές αισθητήριες ίνες μεταφέρουν επίσης τις μεταβολές στη θερμοκρασία, το ρΗ και τους φλεγμονώδεις μεσολαβητές στο κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ). Τα νευρικά τερματικά συσχετίζονται συχνά με υποδοχείς που υποδεικνύουν στενή αλληλεπίδραση . Ο εγκέφαλος αποκρίνεται σε αυτά τα σήματα, τα οποία με τη σειρά τους  επηρεάζουν τις αντιδράσεις του στρες στο δέρμα .Το δέρμα δεν αποτελεί  μόνο  βασικό μεσολαβητή του  στρες αλλά και πηγή για τους παράγοντες που προκαλούν διάφορες ανοσολογικές  και φλεγμονώδεις αντιδράσεις

Είναι πλέον γνωστό  ότι το άγχος προκαλεί  διάφορες ασθένειες και καταστάσεις όπως άσθμα, αρθρίτιδα, ημικρανίες και πολλαπλή σκλήρυνση . Συγκεκριμένα στο δέρμα, πολλαπλές νευροπαθείς  καταστάσεις μπορούν να ενεργοποιηθούν ή να επιδεινωθούν από το άγχος, όπως: ψωρίαση,  ατοπική  δερματίτιδα, ακμή, δερματίτιδα εξ επαφής  γυροειδή αλωπεκεία, κνησμός .

Τα  ιστιοκύτταρα έχουν εμπλακεί σε πολυάριθμες παθήσεις του δέρματος, όπως η ακμή, η ατοπική δερματίτιδα, η ψωρίαση και ο κνησμός . Διάφορες ενώσεις έχουν βρεθεί ότι είναι αποτελεσματικές στην αναστολή απελευθέρωσης κυτοκίνης από τα μαστοκύτταρα .Τα συμπληρώματα διατροφής που συνδυάζουν δραστικά φλαβονοειδή με πρωτεογλυκάνες θα μπορούσαν επίσης να βοηθήσουν σε ατοπικές και φλεγμονώδεις καταστάσεις  .Ειδικοί ανταγωνιστές υποδοχέων έναντι υποδοχέων CRH, υποδοχέων NGF ή SP υποδοχέων θα μπορούσαν επίσης να αποδειχθούν αποτελεσματικοί στην ανακούφιση νευρογενούς φλεγμονής που προκαλείται από στρες.